cerkak

A.pangerten cerkak

cerkak yaiku crita cekak.umume cerkak dumadi saka alure wae,tegese,prekara utawa konflik seng diadhepi dening paraga paragane.

B.Unsur intrinsik cerkak

 1.Tema yaiku permsalahan sajroning crita/ide crita.

     2.Latar (setting) yaiku papan panggonan,wektu,lan suwasana kadadeyan ing sajroning crita.

     3.Penokohan yaiku paraga ang duweni watak ing sajroning crita.

     4.Alur yaiku urut urutane prastawa ing sajroning crita.

     5.Sudut pandhang (point of view) yaiku cara pandhang panganggit tumrap crita kang dianggit.

     6.Amanat yaiku pesen kang diaturake dening panganggit marang kang maca

C.Maca lan nanggapi isine teks crita cekak lan niteni perangan-perangane 

                 Crita cekak iku karangan utawa riptan kang sumbere bisa saka kanyatan trus dibumboni, bisa uga murni saka khayalan utawa rekane pangripta/pengarange wae. Sanajan mangkono, perangan-perangan kang mbangun wutuhe crita cekak adhakane padha. Perangan-perangan kang mbangun wutuhe crita iku diarani unsur intrinsik, kang nyakup underane prekara (tema), paraga (tokoh), lan watake paraga (penokohan), lakune crita (alur/plot), kepiye pangripta anggone nyeritakake (point of view), kapang lan papan kedadeyane crita kasebut (setting), lan wulangan utawa tuntunan kang ditujukake marang pamaca (amanat).

• D.Nemokake tuntutan kang dikandhut ing teks crita cekak lan njumbuhake karo kahanane bebrayan 

                 Amanat iku wujude gagasan utawa gagasane pangripta/pengarang kang diajap bisa ditemokake dening para kang maca. Amanat-amanat iku biasane gegayutan karo niyat utawa pitutur becik, umpamane bab katresnan kalebu tresna marang sasamane, tresna bangsa, tresna budaya, lan sapanunggale. Saliyane iku amanat uga ana kang gegayutan karo pangibadah utawa ketuhanan (religius), setya marang negara (patriotisme), pendhidhikan, kabudayan, lan sapanunggale. 

• E.Nulis sinopsis crita cekak nggunakake ragam basa kang jumbuh/cocog karo konteks lan pranatan/aturan 

                 Sinopsis iku ringkesan isine crita, kalebu crita cekak. Urutan lan basane sinopsis ora kudu padha karo basa ing crita. Sing baku, nalika nulis sinopsis paraga, watak, wose (intine) crita ora kena beda karo sumbere, yaiku crita kang digawe sinopsis. Nadyan mengkono, urutan anggone nulis sinopsis ora kudu padha karo urutan ing crita iku. Gampange rembug, sinopsis iku padha karo nyritakake maneh nganggo basamu dewe. 

Sumber:(gegaran nyinau basa jawa 1 kelas X SMA/SMK/MA)